Tynki cienkowarstwowe są jednym z istniejących rozwiązań w nowoczesnym budownictwie. Dzięki nim elewacja nie tylko zyskuje atrakcyjny wygląd, ale również dodatkową ochronę przed czynnikami atmosferycznymi.
Wśród wielu rodzajów tynków dekoracyjnych szczególne miejsce zajmuje tynk akrylowy – produkt, który od lat cieszył się dużym zainteresowaniem inwestorów i wykonawców. Jego właściwości techniczne sprawiają, że doskonale nadaje się do wykończenia elewacji budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej, a także obiektów przemysłowych. Jak każde rozwiązanie, ma jednak zarówno mocne, jak i słabe strony.
ZALETY TYNKÓW AKRYLOWYCH
1. Elastyczność i odporność na uszkodzenia mechaniczne
Jedną z największych zalet tynków akrylowych jest ich wysoka elastyczność. Dzięki zawartości żywic syntetycznych powłoka ma podwyższoną elastyczność w stosunku do podłoża na który jest nakładana. Pozwala to niwelować naprężenia powierzchniowe, powstałe na skutek oddziaływania warunków atmosferycznych. Właściwość ta ogranicza ryzyko powstawania rys czy spękań będących główną przyczyną uszkodzeń elewacji.
2. Bogata kolorystyka i trwałość barw
Kolejną zaletą tynków akrylowych jest najwyższa dostępność kolorystyczna – od tradycyjnych, stonowanych po intensywne i nasycone kolory. Elewacja wykonana w tynku akrylowym jest trwała i może zachowywać swój świeży wygląd. W porównaniu z tynkami mineralnymi nie wymaga dodatkowego malowania, co pozwala ograniczyć koszty pracy i skrócić czas realizacji inwestycji.
3. Łatwość aplikacji
Tynki akrylowe są sprzedawane w formie gotowych mieszanek, co znacząco upraszcza prace wykonawcze. Tynki gotowe nie wymagają skomplikowanego przygotowania ani dozowania składników, a ich nakładanie przebiega stosunkowo szybko. Dzięki temu są chętnie wybierane przez ekipy budowlane, które mogą w krótkim czasie zrealizować duże powierzchnie. Często zamiast tradycyjnego, ręcznego nakładania stosuje się metody mechaniczne, które znacząco przyspieszają prace, skracając czas realizacji przy mniejszym nakładzie prac fizycznych.
4. Odporność na warunki atmosferyczne
Powłoka akrylowa jest odporna na deszcz, śnieg i promieniowanie UV. Chroni ściany przed wnikaniem wody i przedłuża trwałość całego systemu ociepleniowego. A wysoka przyczepność do różnych podłoży gwarantuje trwałość powłoki.
5. Atrakcyjna cena
W porównaniu z innymi tynkami cienkowarstwowymi, tynk akrylowy jest znacznie tańszy, barwiony w masie. Jest tynkiem najłatwiejszym w aplikacji wśród innych tynków, co czyni go rozwiązaniem dostępnym dla szerokiej grupy inwestorów.
WADY TYNKÓW AKRYLOWYCH
1. Ograniczona paroprzepuszczalność
Najczęściej podnoszony zarzut wobec tynków akrylowych to ich niska paroprzepuszczalność. Powłoka wykonana w tynku akrylowym nie zapewnia odpowiedniej dyfuzji dla pary wodnej w takim stopniu jak przy zastosowaniu tynków mineralnych czy silikatowych, co ogranicza zastosowanie tynków akrylowych do ociepleń wykonanych styropianem.
2. Podatność na porażenie mikrobiologiczne
Na akrylowych elewacjach w wilgotnym środowisku oraz w miejscach zacienionych mogą rozwijać się grzyby i glony, co wpływa negatywnie na estetykę elewacji. Wygląd czystej elewacji wykonanej w tynku akrylowym wymaga wyposażenia go w ochronę biobójczą, najskuteczniej już na etapie jego produkcji.
3. Niska odporność na zabrudzenia powodującej konieczność częstej konserwacji
Tynki akrylowe w porównaniu do innych tynków cienkowarstwowych znacznie szybciej się brudzą. Aby utrzymać estetyczny wygląd, elewacje akrylowe należy znacznie częściej konserwować zmywając pojawiające się zabrudzenia. Utrzymanie wysokiej estetyki elewacji można osiągnąć skracając cykle odświeżenia koloru malując elewację farbą fasadą.
TYNKI AKRYLOWE A EKOLOGIA I ZMIANY KLIMATU
Współczesne budownictwo coraz częściej analizuje materiały nie tylko pod kątem parametrów technicznych i estetycznych, ale także ich wpływu na środowisko. W tym kontekście tynki cienkowarstwowe budzą pewne kontrowersje.
Produkcja i ślad węglowy
W porównaniu z tynkami mineralnymi czy wapiennymi, które mają bardziej naturalny skład, akryl wykorzystywany do produkcji tynków cienkowarstwowych cechuje się wyższym śladem węglowym. W czasach, gdy budownictwo dąży do ograniczania emisji CO₂, jest to poważny argument krytyczny.
Podstawowym składnikiem tynków akrylowych są żywice syntetyczne, wytwarzane na bazie ropy naftowej. Proces produkcji żywic wiąże się z emisją gazów cieplarnianych i znacznym zużyciem energii.
Odporność na zabrudzenia a zanieczyszczenia powietrza
Powłoki akrylowe są podatne na osiadanie zanieczyszczeń, na elewacjach zlokalizowanych w miastach o wysokim uprzemysłowieniu. To obrazuje, że estetyka materiału jest ściśle związana ze stanem powietrza, którym oddychamy oraz braku lub opóźnienia w dbałości o wymaganą konserwację.
Recykling i utylizacja
Kolejnym aspektem ekologicznym jest utylizacja. Tynki akrylowe, w odróżnieniu od tynków mineralnych, trudniej poddają się recyklingowi. Usunięta warstwa staje się odpadem budowlanym, którego zagospodarowanie bywa problematyczne. W obliczu rosnących wymagań gospodarki o obiegu zamkniętym, jest to kolejna wada tego rozwiązania.
Energooszczędność i kompromis
Z drugiej strony, nie można pominąć faktu, że tynki akrylowe są integralnym elementem systemów ociepleń budynków. Właściwie wykonane ocieplenie ogranicza straty ciepła zimą i zmniejsza zużycie energii na klimatyzację latem. Tym samym, mimo swojego większego śladu węglowego na etapie produkcji, tynk akrylowy będący składowym ETICS przyczynia się do poprawy bilansu energetycznego budynku w całym cyklu użytkowania. W perspektywie kilkunastu lat może to przełożyć się na mniejsze emisje gazów cieplarnianych.
PODSUMOWANIE
Tynki akrylowe to popularne, dostępne cenowo i łatwe w aplikacji rozwiązanie elewacyjne. Sprawdzają się szczególnie dobrze w systemach ociepleń opartych na styropianie, oferując bogatą kolorystykę, elastyczność i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Mają jednak ograniczoną paroprzepuszczalność, są podatne na rozwój mikroorganizmów i wymagają okresowej konserwacji.
Z perspektywy ekologicznej i klimatycznej ich ocena jest ambiwalentna. Produkcja wiąże się z wysokim śladem węglowym, a recykling jest problematyczny. Z drugiej strony, jako część systemów dociepleń, przyczyniają się do ograniczenia zużycia energii, co ma pozytywny wpływ na redukcję emisji w trakcie eksploatacji budynku. Decyzja o wyborze tynku akrylowego powinna być zatem świadomym kompromisem – między trwałością, estetyką i kosztami a troską o środowisko. W czasach zmian klimatycznych, rosnącego znaczenia nabierają rozwiązania bardziej ekologiczne, jak tynki mineralne, silikatowe czy silikonowe, jednak tynk akrylowy wciąż pozostaje jedną z opcji, zwłaszcza w budownictwie jednorodzinnym.
