Jak wykonać podkłady podłogowe w różnych konfiguracjach?

Podczas wykonywania prac podłogowych, zastosowanie nawet najlepszych materiałów wykończeniowych nie zagwarantuje właściwego i trwałego efektu bez solidnej podstawy – podkładu podłogowego. Powinien on być nie tylko prawidłowo wykonany, ale przede wszystkim odpowiednio wytrzymały i równy, gdyż ma to decydujący wpływ dla zapewnienia użyteczności i długowieczności całej podłogi. Podkład podłogowy często spełnia też ważne dodatkowe zadania: jest np. częścią systemu ogrzewania podłogowego, ochrony termicznej i akustycznej budynku.

RODZAJE PODKŁADÓW PODŁOGOWYCH

Najczęściej stosowane obecnie w budownictwie podkłady podłogowe (nazywane potocznie jastrychami lub wylewkami) w zależności od rodzaju stosowanego spoiwa to (zgodnie z klasyfikacją wg normy PN-EN 13813:2003): – podkłady na bazie cementu – CT, – podkłady na bazie siarczanu wapnia – CA.
W grupie oznaczanej jako CA są wyroby wykorzystujące jako spoiwo bezwodny siarczan(VI) wapnia – anhydryt lub kompozycję spoiw zawierającą półhydrat siarczanu(VI) wapnia odmiany alfa.
Podkłady można podzielić też m.in.:
+ ze względu na konsystencję: półsuchą, gęstoplastyczną, płynną (podkłady samopoziomujące),
+ sposób przygotowania: np. ze składników bezpośrednio na budowie, w wytwórni betonu lub jako fabryczne suche mieszanki dostarczane w workach lub silosach – gotowe do układania po wymieszaniu z wodą.
Wśród podkładów fabrycznych w workach, są zarówno wyroby o standardowym czasie wiązania jak też szybkowiążące oraz szybkoschnące – te pozwalają na kontynuowanie prac po bardzo krótkim czasie od ich ułożenia. Fabrycznie przygotowane podkłady podłogowe właściwościami roboczymi, wytrzymałością, a często też szybkością wysychania znacznie przewyższają zaprawy wykonywane na budowie. Podkłady – wylewki samopoziomujące oferują szereg dodatkowych korzyści, m.in.: dużą szybkość układania, bardzo gładką i równą powierzchnię. Jednocześnie są trudne do zastąpienia w przypadku rozwiązań cienkowarstwowych oraz remontów.
Zależnie od rodzaju wyrobu do przygotowania i aplikacji można wykorzystać mieszanie ręczne, mieszarki przepływowe, pompy typu „mixokret” lub agregaty mieszająco-pompujące.

POSADZKA A PODKŁAD PODŁOGOWY

Posadzka to wierzchnia, użytkowa warstwa podłogi, stanowiąca jednocześnie jej wykończenie. Wyróżnia pomieszczenie i nadaje mu estetyczny, indywidualny wygląd.
Podkład podłogowy to element konstrukcyjny będący podłożem dla posadzki. Zadaniem podkładu jest m.in. przeniesienie obciążeń użytkowych oraz dobra współpraca ze wszystkimi elementami podłogi.

PODKŁADY PODŁOGOWE – ROZWIĄZANIA

Stosowane rozwiązanie zależy m.in. od przeznaczenia, projektowanych obciążeń oraz konstrukcji i parametrów (stanu) podłoża. Ze względu na budowę poszczególnych warstw, stosowane są następujące układy:

1. PODKŁAD ZESPOLONY (ZWIĄZANY Z PODŁOŻEM)
Układany bezpośrednio na nośnym podłożu konstrukcyjnym. Połączony z podłożem z użyciem warstwy gruntującej lub sczepnej. Rozwiązanie najczęściej stosowane do wyrównania, wygładzenia i/lub wzmocnienia podłoża. Grubość dla zapraw szpachlowych/samopoziomujących może wynosić od pojedynczych mm nawet do kilku cm. Dla fabrycznych jastrychów/posadzek cementowych minimalna grubość to 10 mm (na systemowej warstwie sczepnej).

2. PODKŁAD NIEZWIĄZANY Z PODŁOŻEM (NA WARSTWIE ODDZIELAJĄCEJ)
Oddzielony jest od podłoża np. folią PE (o gr. 0,2–0,5 mm). Rozwiązanie wykorzystywane w przypadku podłoży trudnych (niska wytrzymałość, pozostałości zapraw, zaolejenie itp.). Minimalna grubość podkładu to zazwyczaj 30 mm.

3. PODKŁAD PŁYWAJĄCY NA IZOLACJI TERMICZNEJ I/LUB AKUSTYCZNEJ – BEZ OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO
Podkład taki oddzielony jest od podłoża warstwą izolacji (najczęściej z płyt styropianowych lub wełny mineralnej). Rozwiązanie stosowane w systemach izolacji termicznej i/lub akustycznej podłóg. Minimalna grubość podkładu to zazwyczaj 35 mm.

4. PODKŁAD PŁYWAJĄCY NA TERMOIZOLACJI – Z OGRZEWANIEM PODŁOGOWYM
Poza funkcją podkładu pływającego na izolacji, cała powierzchnia spełnia funkcję grzejną, dzięki znajdującemu się w podkładzie systemowi ogrzewania wodnego (rurki), bądź elektrycznego (przewody, maty itp.). Minimalna grubość podkładu to ≥35 mm nad rurkami ogrzewania (zależnie od rozwiązania systemowego).

OGRZEWANIE PODŁOGOWE

To rozwiązanie, które coraz częściej wybierają inwestorzy. Komfort cieplny, oszczędność energii i estetyka to tylko część korzyści. Dodatkowo uzyskuje się m.in. lepszy mikroklimat, optymalny rozkład temperatur w pomieszczeniu oraz oszczędność miejsca – ściany są wolne od grzejników. Ogrzewanie podłogowe jest ogrzewaniem niskotemperaturowym (powierzchnia podłogi zazwyczaj ma temperaturę ok. 26°C). Rozwiązanie doskonale współpracuje z nowoczesnymi – oszczędnymi źródłami ciepła. A niższa temperatura nie wysusza powietrza i znacznie zmniejsza cyrkulację kurzu wywołującego alergie (szczególnie ważne w przypadku dzieci oraz alergików).

PODKŁADY – DODATKOWE WYMAGANIA

Dla wszystkich rozwiązań niezwiązanych z podłożem – grubość podkładu musi być dobrana do projektowanych obciążeń.
W każdym przypadku należy dobrać podkład gwarantujący uzyskanie odpowiednich parametrów oraz wytrzymałości – stosownie do rodzaju i wymagań planowanej warstwy wykończeniowej. Jest to szczególnie ważne w przypadku posadzek o wysokich wymaganiach jak np. deski podłogowe klejone do podłoża lub parkiet.

Układanie jastrychu cementowego (konsystencja półsucha) na rurkach ogrzewania wodnego.

Rozprowadzanie jastrychu cementowego metalową łatą.

Ułożona taśma dylatacyjna oraz rurki ogrzewania wodnego na systemowej płycie z wypustkami.

Niwelacja podłoża – ustalanie poziomu znaczników wysokości – tzw. reperów.

Układanie samopoziomującego podkładu Alpha na ogrzewaniu podłogowym.

Finalna obróbka podkładu samopoziomującego za pomocą tzw. „sztangi”.

Powierzchnia podkładu samopoziomującego gotowa do układania warstw wykończeniowych.

PODKŁADY DO OGRZEWANIA PODŁOGOWEGO

Nagrzewające się podłoże stawia przed podkładem szereg dodatkowych wymagań. Kluczowa jest dobra współpraca podkładu z ogrzewaniem podłogowym – m.in. wysoka wartość współczynnika przewodzenia ciepła oraz dokładne „otulenie” instalacji grzewczej – dające dużą szybkość nagrzewania, oszczędność energii i kosztów. Podkłady z ogrzewaniem wykonywane są zarówno z jastrychów (wylewek) cementowych – o konsystencji półsuchej oraz coraz częściej z wykorzystaniem podkładów samopoziomujących – płynnych.
W przypadku stosowania jastrychów cementowych przygotowywanych na budowie do mieszanki powinny zostać dodane domieszki, poprawiające parametry gotowej wylewki, m.in. plastyfikatory oraz zbrojenie rozproszone. Takie zaprawy wymagają dodatkowego nakładu pracy przy układaniu (zagęszczaniu) podkładu – często nie gwarantując dokładnego otulenia rurek (znacznie trudniej je zagęścić), co prowadzi do powstania pustek obniżających wydajność całego systemu.
Znacznie lepiej sprawdzają się fabryczne jastrychy cementowe zbrojone włóknem polipropylenowym. Ich dodatkową zaletą są lepsze parametry techniczne i robocze oraz wyższa wytrzymałość. Optymalnym i coraz częściej stosowanym rozwiązaniem są podkłady samopoziomujące – płynne. Spełniają one wszystkie wymagania dla podkładów ogrzewanych, a także zapewniają dokładnie wypoziomowaną i gładką powierzchnię. Jednocześnie nie wymagają pracochłonnego wyrównywania i zacierania, a dzięki możliwości układania agregatem lub wykorzystując technikę silosową prace można wykonać w bardzo krótkim czasie. Do listy zalet samopoziomujących podkładów na bazie siarczanu wapnia (CA) należy dodać praktycznie pomijalny skurcz podczas wiązania, umożliwiający wykonanie podkładów na dużych powierzchniach bez dodatkowych dylatacji. A dzięki dużej szybkości nagrzewania można efektywnie wykorzystywać nowoczesne systemy sterowania.
Warto dodać, że planowane na podkładzie warstwy wykończeniowe – posadzki, powinny posiadać potwierdzone przez producenta dopuszczenie do stosowania na ogrzewaniu podłogowym.

zdjęcia pokazują różnice przekroju ogrzewania z tradycyjnym jastrychem i podkładem samopoziomującym.

OGÓLNE ZASADY WYKONANIA PRAC (PODKŁADY NA IZOLACJACH I/LUB Z OGRZEWANIEM PODŁOGOWYM)

1. Przed wykonaniem prac podłoże należy odpowiednio przygotować, powinno być m.in. równe, nośne oraz dokładnie oczyszczone i odkurzone.
2. Bardzo ważne jest staranne wykonanie wszystkich dylatacji. Dylatacja obwodowa musi mieć odpowiednią grubość oraz nie może być ściśnięta lub naciągnięta. Dylatacje wykonujemy też m.in. w drzwiach pomieszczeń, w pomieszczeniach o złożonym kształcie geometrycznym, przy różnych grubościach podkładu oraz między obwodami ogrzewania.
3. Do izolacji termicznej lub akustycznej stosować odpowiednie wyroby (np. styropian podłogowy, akustyczny, wełna mineralna), zwracając uwagę na staranne ułożenie i ścisłe pasowanie płyt. Na izolacji (zależnie od rozwiązania) układana jest folia PE, a w systemach ogrzewania folia metalizowana lub np. płyta systemowa do montażu rur ogrzewania.
4. Wykonując montaż ogrzewania podłogowego należy stosować się ściśle do wytycznych producenta, m.in. zadbać o odpowiednie ułożenie i staranne zamocowanie rur instalacji, a przed układaniem podkładu instalacja musi być wypełniona wodą i sprawdzona.
5. Wykonanie tzw. niwelacji podłoża – pozwala na ustalenie poziomu i grubości podkładu (zgodnie z projektem).
6. W przypadku tradycyjnych jastrychów cementowych dodatkowo stosowana jest odpowiednia siatka stalowa. Samopoziomujące podkłady anhydrytowe i alpha nie wymagają stosowania zbrojenia.
7. Podkład podłogowy przygotowuje się zgodnie z zaleceniami dla danego wyrobu. Do układania maszynowego wykorzystywane są agregaty mieszająco- pompujące, technika silosowa lub pompy typu mixokret.
8. Świeżo wykonany podkład podłogowy należy chronić przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, przeciągami, zamoczeniem oraz zbyt niskimi lub za wysokimi temperaturami.
9. Czas schnięcia jest uzależniony od rodzaju i grubości podkładu oraz od temperatury, wilgotności powietrza i wymiany powietrza. Na wykonany podkład podłogowy można wchodzić zazwyczaj już po 24 godzinach.
10. Dla ogrzewania podłogowego, po czasie zalecanym dla danego typu podkładu, można uruchomić instalację grzewczą i rozpocząć proces wygrzewania. Znacznie przyspiesza to wysychanie i układanie finalnych warstw wykończeniowych.

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BŁĘDÓW:

+ źle ułożone warstwy izolacji termicznej i/lub akustycznej znacznie obniżają oczekiwane parametry izolacyjne podłogi, zdolność do przenoszenia obciążeń i skuteczność tłumienia dźwięków uderzeniowych,
+ niestarannie wykonana lub zbyt cienka dylatacja obwodowa może powodować spękania i uszkodzenia podkładu,
+ nadmierna ilość wody, użyta do przygotowania podkładów podłogowych m.in. obniża wytrzymałość oraz zwiększa skurcz i ryzyko spękań powierzchni,
+ aby uniknąć problemów z jakością wykonanych prac podczas układania i dojrzewania podkładu podłogowego, musi być zapewniona odpowiednia temperatura powietrza i podłoża (najlepiej od +10°C do +25°C),
+ pominięcie procesu wygrzewania podkładów ogrzewanych lub niewłaściwe jego przeprowadzenie może powodować uszkodzenia podkładu oraz warstwy wykończeniowej,
+ układanie posadzki można rozpocząć, jeżeli wilgotność podłoża (mierzona metodą CM) wynosi: ≤2% dla podkładów cementowych (CT) oraz ≤0,5% dla podkładów na bazie siarczanu wapnia (CA). Dla podkładów ogrzewanych odpowiednio: ≤1,8% (CT) oraz ≤0,3% (CA). Nie stosowanie się do tych zaleceń często prowadzi do uszkodzenia i odspojenia finalnej posadzki.