Jaki ciężar można powiesić na płycie gipsowej?

Płyty gipsowo-kartonowe występują w różnych grubościach i typach. Do wznoszenia ścianek działowych standardowo stosuje się płyty g-k o grubości 12,5 mm. Natomiast cieńsze płyty, 9,5 mm, wykorzystuje się w lekkich zabudowach, np. dekoracyjnych elementach sufitów, okładzinach ściennych, wnękach czy obudowach instalacji, gdzie nie wymaga się dużej nośności. Należy podkreślić, że płyty same w sobie nie są elementem nośnym – nośność konstrukcji zapewnia stelaż (metalowy lub drewniany) i to on przenosi ciężar elementów montowanych wewnątrz pomieszczeń, takich jak półki, lampy, lustra czy lekkie szafki. Dlatego punkty mocowania cięższych elementów powinny być umieszczone w stelażu lub konstrukcji nośnej budynku, a nie wyłącznie w samej płycie.

Obciążenie punktowe i rozłożone

Płyty gipsowo-kartonowe dobrze przenoszą ciężar rozłożony na większej powierzchni, np. w przypadku półek przytwierdzonych do profili stelaża lub wzmocnionych listew. Natomiast punktowe obciążenia – czyli ciężar działający w jednym miejscu – mogą prowadzić do odkształceń lub wyrwania płyty.

W praktyce, jeśli chcemy zamocować lekkie przedmioty na samej płycie 12,5 mm, stosuje się specjalne kołki do płyt gipsowo-kartonowych, np. kołki typu Molly lub tuleje rozporowe. Działają one w inny sposób niż zwykłe wkręty: po wkręceniu rozprężają się za płytą, tworząc „skrzydełka” lub tulejkę, które naciskają na większą powierzchnię materiału. Dzięki temu siła ciężaru nie koncentruje się w jednym punkcie, a płyta utrzymuje przedmioty o wadze zwykle do kilku kilogramów.

Cięższe elementy, takie jak duże lampy, lustra czy półki, nie powinny być mocowane wyłącznie w samej płycie. W takim przypadku montaż musi odbywać się w stelażu lub bezpośrednio w konstrukcji nośnej budynku. Tylko wtedy ciężar jest przenoszony przez elementy nośne, a płyta pełni wyłącznie funkcję osłonową i dekoracyjną.

Sufity podwieszane: ograniczenia nośności

Maksymalne obciążenie sufitu podwieszanego zależy od rodzaju profili, ich rozstawu i wieszaków mocujących stelaż do stropu. Punktowo płyta o grubości 12,5 mm utrzyma bezpiecznie jedynie lekkie elementy o wadze 2-3 kg – oczywiście przy użyciu specjalnych kołków do płyt. Rozłożenie obciążenia na kilka punktów mocowanych w profilach stelaża zwiększa dopuszczalną wagę do około 10 kg. Cięższe przedmioty zawsze należy mocować w stelażu lub bezpośrednio w konstrukcji nośnej!

Ściany działowe: większe możliwości

Ściany z płyt gipsowo-kartonowych przenoszą większe obciążenia niż sufity, ponieważ działają pionowo i łatwiej rozłożyć ciężar. Lekkie i średnie elementy, takie jak półki, lustra, obrazy czy niewielkie dekoracje, można bezpiecznie zamocować przy użyciu kołków typu Molly lub wkrętów w profil stalowy, zwykle o masie do 15-20 kg.

Cięższe elementy, w tym szafki wiszące, duże lampy czy półki kuchenne, nie mogą być mocowane wyłącznie w samej płycie 12,5 mm. W takich przypadkach mocowanie musi odbywać się w profilach stelaża lub bezpośrednio w konstrukcji nośnej budynku. Warto upewnić się, że wkręt trafia w profil metalowy lub drewniany, a nie w samą płytę – w przeciwnym razie ryzyko wyrwania płyty jest wysokie. Dodatkowo w przypadku szafek warto zastosować listwy drewniane lub metalowe, przykręcone do stelaża, które przejmują obciążenie i chronią płytę przed odkształceniem.

Ważne! Przed wierceniem sprawdź trasę przewodów elektrycznych i rur!

Jaki ciężar można powiesić na płycie gipsowej w praktyce

Tabela nośności płyt gipsowo-kartonowych

Typ płyty	Rodzaj mocowania	Lokalizacja	Typ elementu	Maksymalne obciążenie
12,5 mm	kołek typu Molly/tuleja rozporowa	ściana	lekkie dekoracje, obrazy, małe lampy	3-5 kg
12,5 mm	wkręt w profil stelaża	ściana	półki, lustra, średnie dekoracje	15-20 kg
12,5 mm	Wkręt w profil stelaża + dodatkowe wzmocnienie (listwa)	ściana	szafki wiszące, półki kuchenne, gabloty	30-40 kg*
12,5 mm	kołek typu Molly/tuleja rozporowa	sufit podwieszany	małe lampy, dekoracje	2-3 kg
12,5 mm	wkręt w profil stelaża	sufit podwieszany	lekkie lampy	10 kg
9,5 mm	kołek typu Molly/tuleja rozporowa	ściana lub sufit dekoracyjny	lekkie dekoracje, lampki LED	1-2 kg
9,5 mm	wkręt w profil stelaża	ściana lub sufit dekoracyjny	Elementy dekoracyjne o niewielkiej masie	2-5 kg

*Wartość zależy od rodzaju stelaża i sposobu wzmocnienia; zaleca się użycie dodatkowych listew drewnianych lub metalowych.