Woda z wodociągu lub studni nie zawsze spełnia oczekiwania pod względem smaku, zapachu czy składu chemicznego. Aby zmienić jej jakość, warto zamontować odpowiedni system uzdatniania, dobrany po wykonaniu analizy jakości wody. Jaki filtr do wody w domy jednorodzinnym będzie najlepszy? Wszystko zależy od parametrów wody, jej źródła oraz potrzeb domowników.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. woda przeznaczona do spożycia powinna spełniać restrykcyjne normy mikrobiologiczne i chemiczne. Woda z sieci wodociągowej zwykle mieści się w dopuszczalnych granicach i jest bezpieczna sanitarnie, chociaż zdarza się, że jej walory użytkowe pozostawiają wiele do życzenia – np. nieprzyjemny zapach chloru czy osad z rur. Natomiast woda ze studni to zupełnie inna sytuacja. Jej skład chemiczny i mikrobiologiczny jest zmienny i może przekraczać dopuszczalne wartości – szczególnie w przypadku żelaza i manganu. Dodatkowo podwyższona twardość spowodowana nadmiarem jonów wapnia i magnezu oraz obecność bakterii (np. Escherichia coli) stanowią istotne wyzwania. Dlatego coraz więcej osób decyduje się na filtrowanie wody w domu, co poprawia smak napojów i potraw, eliminuje ryzyko spożywania szkodliwych substancji oraz chroni instalacje grzewcze i urządzenia AGD przed osadzaniem się kamienia.
Jaki filtr do wody z kranu? Zrób badanie jakości wody
Bez dokładnych badań nie da się jednoznacznie określić, jaki filtr do wody z kranu lub ze studni będzie odpowiedni. Analizę najlepiej wykonać w akredytowanym laboratorium. Najważniejsze parametry to:
· twardość ogólna – wywołana przez jony wapnia i magnezu; praktycznie problematyczna powyżej 250-300 mg CaCO₃/l, chociaż dopuszczalna norma wynosi 60-500 mg/l,
· żelazo (Fe) – często przekracza normę w wodzie studziennej (powyżej 0,2 mg/l), powodując brunatne zacieki i metaliczny posmak,
· mangan (Mn) – dopuszczalne stężenie 0,05 mg/l; wyższe wartości skutkują czarnym osadem i nieprzyjemnym zapachem,
· chlorki (Cl⁻) – dopuszczalne stężenie 250 mg/l; powyżej tej wartości woda ma słonawy smak i nasila się korozja instalacji,
· siarczany (SO₄²⁻) – dopuszczalne stężenie 250 mg/l; przekroczenia pogarszają smak, mogą powodować dolegliwości żołądkowe oraz przyspieszoną korozję urządzeń,
· chlor wolny resztkowy – w wodzie wodociągowej zwykle 0,1-0,3 mg/l, poprawia bezpieczeństwo sanitarne, ale obniża walory smakowe,
· bakterie – ich obecność w wodzie studziennej oznacza konieczność dezynfekcji; normy wymagają 0 jtk/100 ml dla Escherichia coli i enterokoków kałowych.
Mając pełne wyniki badań, specjalista może dobrać odpowiedni filtr lub system filtracyjny, uwzględniając parametry wody, wydajność instalacji i budżet.
Jaki filtr do wody w domu jednorodzinnym? Co mamy do wyboru?
W domach jednorodzinnych proces filtrowania wody zwykle obejmuje kilka etapów, zależnych od jakości wody i źródła jej pochodzenia. Pierwszą grupą są filtry mechaniczne, które zatrzymują cząstki stałe, takie jak piasek, muł, rdza czy osady z rur. Woda przepływa przez wkłady siatkowe lub kartuszowe o określonej wielkości porów (0,5-50 µm), chroniąc instalacje, armaturę i sprzęt AGD.
Filtry mechaniczne montuje się najczęściej na głównym przyłączu wody do domu, aby zabezpieczyć całą instalację.
Drugą grupą są urządzenia chemiczno-fizyczne i chemiczne, Do najczęściej stosowanych należą filtry węglowe, które neutralizują chlor, chloraminy, związki organiczne, pestycydy i fenole, poprawiając smak i zapach wody. Nie redukują jednak twardości ani nadmiaru metali, dlatego często stosuje się je w połączeniu z odżelaziaczami, odmanganiaczami lub systemami odwróconej osmozy.
Zmiękczacze wody redukują twardość wody poprzez wymianę jonów wapnia i magnezu na jony sodu lub potasu w żywicy jonowymiennej. Chronią kotły, podgrzewacze, pralki, zmywarki i systemy grzewcze przed kamieniem, a także poprawiają efektywność energetyczną całej instalacji. Ich konserwacja polega na regularnym uzupełnianiu soli regeneracyjnej i monitorowaniu stanu żywicy.
W przypadku nadmiaru żelaza i manganu stosuje się odżelaziacze i odmanganiacze. Działa na zasadzie chemicznego utleniania rozpuszczonych i ich zatrzymywania metali na złożu filtracyjnym (np. greensand, manganese oxide). Regularne płukania złoża i regeneracji środkiem utleniającym zapewnia skuteczność.
Do dezynfekcji wody stosuje się lampy UV, które eliminują bakterie, wirusy i pierwotniaki bez użycia chemii. Lampy UV nie usuwają zanieczyszczeń chemicznych ani metali, dlatego stosuje się je jako ostatni etap uzdatniania wody pitnej lub w połączeniu z filtrami mechanicznymi i odżelaziaczami. Ich skuteczność zależy od natężenia promieniowania UV oraz czystości lampy i osłony kwarcowej.
Najbardziej zaawansowaną metodą filtracji jest system odwróconej osmozy (RO), który usuwa do 99% zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, w tym metale ciężkie, pestycydy, azotany, wirusy i bakterie. Woda przepływa przez półprzepuszczalną membranę, a jej skuteczność wymaga wcześniejszego wstępnego filtrowania mechanicznego i węglowego, aby chronić membranę przed zabrudzeniem. Systemy RO montuje się zwykle pod zlewem w kuchni.
Jaki filtr do wody z kranu?
Woda wodociągowa zwykle spełnia wymagania sanitarne, więc filtracja koncentruje się na poprawie smaku, zapachu i ochronie instalacji. Najczęściej stosuje się kombinację filtra mechanicznego i węglowego, montowanego na głównym przyłączu wody albo pod zlewozmywakiem w kuchni. Do wody pitnej warto zastosować system odwróconej osmozy (RO). Natomiast w przypadku wody wodociągowej sprawdzi się zmiękczacz wody.
Dla użytkowników poszukujących szybkiego i wygodnego sposobu na filtrowanie wody bez ingerencji w całą instalację idealnym rozwiązaniem jest filtr na kran. Są to niewielkie urządzenia montowane bezpośrednio na wylewce zlewu. Jaki filtr do wody na kran? Filtry mogą być wyposażone w wkłady węglowe, filtr mechaniczny lub kombinację obu technologii, a niektóre modele dodatkowo redukują twardość wody.
Jaki filtr do wody ze studni?
Woda ze studni często ma zróżnicowany skład chemiczny i mikrobiologiczny, a jej jakość zależy od głębokości ujęcia, rodzaju gleby, sezonowych opadów i lokalizacji studni. Z tego powodu najczęściej stosuje się systemy wielostopniowe, obejmujące filtr mechaniczny, odżelaziacz i odmanganiacz, zmiękczacz, lampę UV, a do wody pitnej – system RO. Taki układ eliminuje zanieczyszczenia mechaniczne, chemiczne i mikrobiologiczne, poprawiając smak i bezpieczeństwo wody oraz chroniąc urządzenia domowe.
Przykład: woda studzienna o żelazie 0,7 mg/l, manganie 0,1 mg/l, twardości 350 mg CaCO₃/l i obecności E. coli wymaga filtra mechanicznego, odżelaziacza, odmanganiacza, zmiękczacza, lampy UV i dodatkowo systemu RO dla wody pitnej.
Filtrowanie wody w domu – koszty i serwis
Regularny serwis jest niezbędny, aby utrzymać skuteczność filtrów.
Wkłady mechaniczne: wymiana co 3-6 miesięcy.
- Wkłady węglowe: wymiana co 6-12 miesięcy.
- Zmiękczacz: uzupełnianie soli regeneracyjnej co kilka tygodni, monitorowanie żywicy.
- Lampy UV: wymiana żarnika co 12 miesięcy.
- System RO: wymiana kompletów wkładów co 6-12 miesięcy.
Koszty eksploatacji wahają się od kilkudziesięciu złotych miesięcznie (proste filtry) do kilkuset złotych rocznie przy rozbudowanych systemach wielostopniowych. Inwestycja szybko się zwraca: zmniejsza awaryjność urządzeń, ogranicza osadzanie kamienia, obniża koszty energii i eliminuje potrzebę zakupu wody butelkowanej.
