Nawet najmniejszy ogród wymaga odpowiedniego zestawu narzędzi ogrodniczych, niezbędnych do jego regularnej pielęgnacji oraz utrzymania w dobrej kondycji. Dzięki właściwej dbałości ogród nie tylko stanie się prawdziwą ozdobą posesji i źródłem codziennej satysfakcji dla właściciela, ale także może wzbudzać podziw i nutkę zazdrości u sąsiadów.
PODSTAWOWE NARZĘDZIA DO CIĘCIA W OGRODZIE
1. Sekator
Podstawowym narzędziem w każdym ogrodzie jest sekator służący do przycinania, formowania, prześwietlania roślin ozdobnych i owocowych. Najpopularniejszym typem sekatora jest model z ostrzem typu by-pass, składający się z ostrza i przeciwostrza. Jest to najbardziej uniwersalne narzędzie do wszelkich pracach ogrodniczych. Nieco mniej popularne są sekatory kowadełkowe, których mechanizm tnący zbudowany jest z ostrza i kowadełka. Sekatory kowadełkowe nadają się do cięcia bardzo twardego drewna.
Wielu producentów pokrywa ostrza sekatorów różnego rodzaju powłokami nieprzywierającymi, takimi jak powłoka tytanowa, które zapewniają dłuższą żywotność oraz łatwiejsze cięcie. Taka powłoka ułatwia również utrzymanie narzędzi w należytej czystości.
Ważnym elementem sekatora jest sprężyna zapewniająca rozwieranie ostrza, występuje ona zazwyczaj albo w postaci tradycyjnej sprężyny wykonanej z drutu lub sprężyny ze zwiniętej blachy stalowej. Sprężyny z blachy stalowej łatwo wymienić w przypadku uszkodzenia, ponieważ wielu producentów oferuje je jako część zamienną.
Równie istotnym parametrem jest rodzaj stali, z której wykonano ostrze — powinna to być co najmniej wysokogatunkowa stal hartowana. Najlepsze ostrza wykonywane są z japońskiej stali SK-5 (tzw. stal łożyskowa). Nie można zapominać, że rękojeści powinny być pokryte powłoką zapobiegającą ślizganiu się narzędzia w dłoni. Sekator należy też dobrać do wielkości dłoni, np. te projektowane dla kobiet będą mniejsze i lżejsze niż te przeznaczone dla mężczyzn. Niektóre sekatory wyposażone są w mechanizm zapadkowy, który dzieli proces cięcia na 3 fazy i pozwala na cięcie grubszych i bardziej twardszych gałęzi przy użyciu mniejszej siły. Sektory umożliwiają cięcie gałęzi o grubości od kilku do kilkunastu milimetrów.
2. Nożyce do gałęzi
W przypadku przycinania grubszych gałęzi należy użyć nożyc do gałęzi. Pod względem budowy ostrza, powłoki oraz rodzaju stali, nożyce te mają podobne cechy jak sekatory. Jednak przy ich wyborze warto uwzględnić kilka dodatkowych, istotnych parametrów. Pierwszym z nich jest długość rękojeści, co wpływa się na wagę narzędzia – jest to szczególnie ważne przy cięciu wysoko rosnących gałęzi, ale też ma znaczenie dla możliwości przycięcia grubszych i bardziej twardych gałęzi. W tym przypadku warto sięgnąć po nożyce z aluminiowymi rękojeściami, które będą zdecydowanie lżejsze. Niektóre modele są wyposażone w uchwyty teleskopowe o regulowanej długości oraz mechanizm zapadkowy, który umożliwia cięcie grubszych i twardych gałęzi przy użyciu mniejszej siły. Ważnym elementem są odbojniki, zwykle umieszczane na początku rękojeści, które zapewniają amortyzację podczas cięcia. W przypadku sekatorów i nożyc do gałęzi należy zwrócić uwagę na maksymalną średnicę cięcia określoną przez producenta. Przekroczenie tej wartości pogorszy komfort cięcia i może prowadzić do uszkodzenia narzędzia.
3. Nożyce do żywopłotu
Trzecim podstawowym narzędziem w ogrodzie są nożyce do żywopłotu. Służą one nie tylko do przycinania żywopłotów, ale też do ich formowania w mniej czy bardziej fantazyjne kształty. Przy ich pomocy można też przycinać i formować inne rośliny np. iglaki. W przypadku nożyc do żywopłotu spotykamy różne udogodnienia, takie jak powłoki ochronne ostrzy, aluminiowe czy teleskopowe rękojeści czy specjalne mechanizmy przekładni ułatwiających ciecie. Dodatkowo odbojniki poprawiające komfort pracy.
Jednak w przypadku nożyc do żywopłotów, ważne są jednak przynajmniej dwa dodatkowe parametry. Pierwszym z nich jest długość ostrzy. Należy pamiętać, że im dłuższe ostrza, tym szybciej można pracować, ale jednocześnie potrzeba większej siły, a nie zawsze uda się przyciąć twardsze gałązki. W tym przypadku warto użyć nożyce z krótszymi ostrzami. Drugim parametrem jest kształt ostrzy - niektóre modele posiadają ostrza faliste, które zapewniają lepsze przytrzymywanie ciętych gałązek.
4. Piła ogrodnicza
Jeśli gałęzie przeznaczone do przycięcia przekraczają możliwości sekatorów pod względem grubości, należy musimy sięgnąć po piłę ogrodniczą. Najbardziej popularnym modelem jest piła typu „lisi ogon” o charakterystycznie wygiętym ostrzu. W przypadku pił warto zwrócić uwagą na kilka funkcjonalności. Pierwszą z nich są piły składane – dzięki nim można uniknąć przypadkowego skaleczenia, uszkodzenia ostrza, a także zaoszczędzić miejsce podczas przechowywania. Niektóre modele mają rękojeści przystosowane do montażu na uchwycie teleskopowym, co znacząco zwiększa ich zasięg i efektywność pracy.
Największe znaczenie mają jednak: rodzaj stali – najlepsze piły wykonane są z wysokogatunkowej stali hartowanej udarowo lub nawet stali SK-5 oraz rodzaj ostrza. Najbardziej skuteczne piły wyposażone są w ostrza wykonane metodę podwójnego lub potrójnego szlifu, co zapewnia wyjątkową skuteczność cięcia.
5. Sekator gąsiennicowy
Ciekawym narzędziem, które może uzupełnić nasze wyposażenie jest sekator gąsiennicowy. Może występować jako sam mechanizm tnący do montażu na trzonku lub jako urządzenie zintegrowane z trzonkiem teleskopowym, umożliwiające ciecie gałęzi rosnących nawet na wysokości ponad 3 m. Większość modeli posiada w zestawie piłę typu „lisi ogon”.
KONSERWACJA NARZĘDZI TNĄCYCH
Używając wszystkich narzędzi tnących, nie można zapominać o ich należytej konserwacji. Po użyciu należy je oczyścić, usunąć z ostrzy resztki roślin i wytrzeć do sucha. Sekatory, nożyce do gałęzi i nożyce do żywopłotów posiadają zwykle śrubę do regulacji docisku ostrzy. Gdy ostrza stają się luźne i tną mniej skutecznie, należy dokręcić śrubę w taki sposób, aby ostrza ściśle do siebie przylegały, lecz nie stawiały oporu przy rozwieraniu. Śrubę regulacyjną warto co jakiś czas posmarować odpowiednim smarem. Po zakończeniu sezonu tym samym smarem należy pokryć wszystkie ostrza, aby zabezpieczyć je przed korozją.
NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PRZY WYBORZE I UŻYCIU NARZĘDZI DO CIĘCIA W OGRODZIE:
- Dobór narzędzia – należy dopasować sekator, nożyce lub piłę do grubości i rodzaju ciętych gałęzi.
- Typ ostrza – warto wybierać ostrza ze stali hartowanej (najlepiej SK-5), z powłoką antyadhezyjną.
- Ergonomia – powinno się zwracać uwagę na wygodę rękojeści i dopasowanie do wielkości dłoni.
- Mechanizmy wspomagające – dobrze jest wybierać narzędzia z zapadkami, teleskopowymi uchwytami, amortyzatorami.
- Średnica cięcia – nie należy przekraczać maksymalnych wartości zalecanych przez producenta.
- Łatwość konserwacji – warto wybierać modele z możliwością demontażu i wymiany części.
- Pielęgnacja narzędzi – po użyciu należy je czyścić, smarować i przechowywać w suchym miejscu.
Artykuł pochodzi z
