Najczęstsze choroby trawnika – jak im przeciwdziałać

Trawnik chociaż wydaje się mało skomplikowany w pielęgnacji, w rzeczywistości jest dość wymagający. Nawet jeśli jest regularnie koszony i podlewany, bywa bardzo podatny na infekcje. Najczęściej powodem jest nadmierna wilgoć, błędy w nawożeniu, słaba przepuszczalność podłoża czy zbyt niskie koszenie trawnika. Patogeny grzybowe potrafią rozprzestrzeniać się błyskawicznie, obejmując w krótkim czasie duże powierzchnie. Objawy bywają podobne –  żółta trawa, plamy na trawniku czy więdnięcie darni – ale stoją za nimi różne choroby trawy. Dlatego tak ważne jest, by je prawidłowo rozpoznać i od razu wdrożyć właściwą profilaktykę.

Żółta trawa – niedobory czy początek infekcji?

Objawy: cała murawa traci intensywny kolor, źdźbła stają się matowe i osłabione. Jeśli odbarwienia są równomierne, przyczyną są niedobory azotu lub żelaza. Jeśli jednak żółknięcie pojawia się w plamach i obejmuje pojedyncze kępy, winne są zazwyczaj choroby grzybowe trawnika – np. początkowe stadium rdzy trawy lub czerwonej nitkowatości traw.

Jak zapobiegać? Najważniejsze jest regularne nawożenie dostosowane do pory roku i kontrolowanie wilgotności podłoża. Wiosną stosuje się nawozy azotowe (saletra amonowa, mocznik), latem ogranicza azot i uzupełnia potas oraz fosfor, a jesienią dominuje potas (np. siarczan potasu). Warto też wykonywać aerację – nakłuwanie gleby aeratorem lub widłami, 1-2 razy w sezonie – aby poprawić dopływ powietrza i ułatwić korzeniom pobieranie składników pokarmowych z podłoża. Jeśli żółte przebarwienia układają się nieregularnie, należy sięgnąć po preparaty grzybobójcze, np. fungicydy systemiczne zawierające azoksystrobinę, propikonazol czy tebukonazol.

Brązowe plamy na trawniku – fuzarioza i plamistości liści

Objawy: nieregularne, brunatne obszary, które w sprzyjających warunkach szybko się powiększają. Przy fuzariozie śniegowej widać białą, watowatą grzybnię, natomiast przy plamistościach liści pojawiają się ciemniejsze obrzeża na źdźbłach. Te choroby trawy atakują zarówno wiosną, jak i latem, szczególnie gdy darń jest zbyt długo mokra. W odróżnieniu od rdzy trawy nie ma tu pomarańczowego pyłu, tylko suche, zbrązowiałe place darni.

Jak zapobiegać? Należy ograniczyć podlewanie w okresach wilgotnych, poprawić drenaż gleby i stosować nawozy bogate w potas. Dobrze działa też nawożenie fosforowe, które wzmacnia korzenie. Profilaktycznie warto też przeprowadzać wertykulację, czyli pionowe nacinanie darni, aby usunąć filc zatrzymujący wilgoć. W przypadku infekcji stosuje się fungicydy kontaktowe, np. mankozeb, lub systemiczne – tebukonazol, propikonazol.

Rdza trawy – pomarańczowy pył na źdźbłach

Objawy: na liściach widoczne są rdzawe, pomarańczowe plamki. Po dotknięciu źdźbła pozostawiają one pylisty nalot, który łatwo przenosi się na butach czy kosiarce. Z czasem trawa słabnie i żółknie, a choroba przenosi się na większe obszary. Rdza trawy to typowa choroba grzybowa trawnika, która najczęściej atakuje w drugiej połowie lata, gdy murawa jest osłabiona niedoborami składników i zbyt rzadkim koszeniem.

Jak zapobiegać? Warto dbać o równomierne nawożenie, szczególnie potasem i azotem. Należy także regularnie kosić trawnik, nie dopuszczając do jego nadmiernego zagęszczenia. Dobrze działa również dosiewanie odpornych gatunków traw, które ograniczają rozwój patogenów. Przy pierwszych objawach dobrze sprawdzają się fungicydy kontaktowe, np. z grupy triazoli.

Czerwona nitkowatość traw – różowe pasma zamiast zieleni

Objawy: źdźbła trawy pokrywają się różowawymi lub czerwonawymi nitkami grzybni. Z czasem tworzą się rozległe plamy na trawniku, w których darń słabnie i zamiera. Czerwona nitkowatość traw pojawia się najczęściej wiosną i jesienią, gdy jest wilgotno, a temperatura umiarkowana.

Jak zapobiegać? Podstawą profilaktyki jest uzupełnianie azotu, ponieważ jego niedobór sprzyja rozwojowi choroby. Trzeba też unikać nadmiernego podlewania i zadbać o dobrą cyrkulację powietrza w glebie poprzez aerację. W przypadku infekcji należy zastosować fungicydy systemiczne (np. azoksystrobina).

Grzybica trawy – czarcie kręgi i pierścienie

Objawy: grzybica trawy obejmuje różne infekcje, w tym tzw. czarcie kręgi. Objawiają się one jako koncentryczne pierścienie o zróżnicowanym zabarwieniu – od ciemnozielonych po zasychające, brązowe pasy. W obrębie kręgów często pojawiają się owocniki grzybów kapeluszowych. To odróżnia ją od zwykłych brązowych plam na trawniku.

Jak zapobiegać? Konieczna jest regularna aeracja i piaskowanie, które poprawiają przepuszczalność gleby. Warto usuwać porażone fragmenty, ponieważ grzybnia rozwija się głównie w glebach zbitych i zbyt wilgotnych. W zaawansowanym stadium niezbędne są fungicydy systemiczne, np. propikonazol, tebukonazol.

Czarne plamy na trawniku – objaw poważnej infekcji

Objawy: darń miejscami czernieje, źdźbła stają się kruche i obumierają. To najczęściej efekt opieńkowej zgnilizny korzeni lub silnych infekcji grzybowych. W przeciwieństwie do zwykłej grzybicy trawy, tutaj proces chorobowy obejmuje głębsze warstwy darni i korzeni.

Jak zapobiegać? Porażone fragmenty najlepiej wyciąć i spalić, a glebę odkazić. W przypadku ciężkich infekcji zaleca się stosowanie silnych fungicydów systemicznych (np. tebukonazol, fludioksonil). W miejscach z problemami warto wymienić podłoże i dosiać świeżej mieszanki. Profilaktycznie sprawdza się regularne piaskowanie i drenaż, które poprawiają przepuszczalność gruntu.

Aeracja, wertykulacja i piaskowanie – kluczowe zabiegi pielęgnacyjne trawnika

Aby ograniczyć ryzyko wystąpienia problemów takich jak choroby trawnika, brązowe plamy na trawniku czy grzybica trawy, niezbędna jest odpowiednia pielęgnacja murawy. Podstawą są trzy zabiegi: aeracja, wertykulacja i piaskowanie.

Aeracja polega na nakłuwaniu darni specjalnymi widłami lub aeratorem. Dzięki powstałym otworom poprawia się cyrkulacja powietrza i wody w strefie korzeniowej, co wspomaga pobieranie składników pokarmowych. Regularna aeracja sprawia, że trawa staje się gęstsza, bardziej odporna na przesuszenie oraz mniej podatna na choroby grzybowe trawnika.

Wertykulacja to natomiast pionowe nacinanie darni za pomocą specjalnych noży. Zabieg ten usuwa zbitą warstwę filcu, suchych źdźbeł i mchu, które blokują dopływ powietrza i wody do gleby. Brak wertykulacji sprzyja powstawaniu ognisk chorobowych, np. czerwonej nitkowatości traw czy rdzy trawy, ponieważ w zbyt wilgotnym środowisku łatwo rozwijają się patogeny.

Piaskowanie trawnika wykonuje się zazwyczaj po aeracji lub wertykulacji. Polega na równomiernym rozsypaniu drobnego piasku, najlepiej kwarcowego, który wnika w glebę, poprawiając jej strukturę i przepuszczalność. Piaskowanie zapobiega nadmiernemu zatrzymywaniu wilgoci, dzięki czemu ogranicza pojawianie się czarnych plam na trawniku i innych objawów związanych z rozwojem grzybów.

Poza tymi zabiegami warto także pamiętać o regularnym nawożeniu – wiosną i latem preparatami bogatymi w azot, a jesienią mieszankami fosforowo-potasowymi, które wzmacniają darń przed zimą. Niezwykle ważne jest również odpowiednie podlewanie – zbyt obfite sprzyja chorobom, a zbyt skąpe prowadzi do przesuszenia i powstawania żółtej trawy. Cennym uzupełnieniem profilaktyki jest też dosiewanie nasion w przerzedzone miejsca, aby murawa była gęsta i trudniej ulegała infekcjom.