Przydomowe nawierzchnie na lata

Architekci krajobrazu, jak i właściciele inwestycji podejmujący się samodzielnego wyboru materiału nawierzchniowego do wykończenia posesji nie mają łatwego zadania. Chcąc zaaranżować przestrzeń wokół domu należy bowiem dążyć do harmonii dbając zarazem o jej funkcjonalizm, estetykę i ponadczasowy charakter. Osiągnięcie takiego efektu możliwe jest dzięki… betonowym kostkom brukowym, które wykorzystać można przy budowie chodników, podjazdów czy tarasów.

Za betonową kostką brukową oraz płytami dostępnymi na rynku przemawiają duża wytrzymałość, niemal nieograniczone możliwości stosowania oraz bogactwo dostępnych wzorów i kolorów. Dzięki temu możliwe jest dopasowanie ich nawet do najbardziej wymagających i śmiałych projektów. Materiał ten doceniają zarówno architekci, którzy w swojej pracy muszą sięgać po najtrwalsze, a zarazem stylowe rozwiązania, jak i inwestorzy prywatni oraz komercyjni, poszukujący dekoracyjnych rozwiązań na lata.

Kostka niejedno ma imię

Ofertę większości producentów kostki brukowej i elementów z betonu tworzy zwykle kilkanaście różnych produktów. Gdy dodamy do tego rozmaite warianty kolorystyczne, możliwości obróbki powierzchni i uzupełniające je detale takie jak obrzeża, krawężniki, palisady czy murki to w rzeczywistości okazuje się, że każdy z nas ma do dyspozycji wyjątkowo szeroką gamę produktów, która może przyprawić o zawrót głowy. Wybierając rodzaj nawierzchni do naszego ogrodu powinniśmy kierować się więc, poza oczywistymi względami estetycznymi, również względami praktycznymi. Dlatego tak ważne jest, aby zastanowić się, jaką funkcję będzie pełnić nowa nawierzchnia – np. jakiego rodzaju ruch będzie się po niej odbywać.

Kostki przemysłowe i szlachetne

Podstawowy podział elementów nawierzchniowych, jaki można przyjąć, to rozróżnienie na kostki przemysłowe i szlachetne – szczególnie chętnie wykorzystywane do aranżacji ogrodów oraz miejsc reprezentacyjnych. Wśród nich można wyróżnić produkty o najróżniejszych kształtach, fakturach (gładkie, płukane, postarzane i nieregularne), jak i elementy z fazą lub bez fazy, mające też wiele zastosowań. Ponadto w ofercie firm dostępne są również produkty zupełnie niestandardowe, jak np. deski betonowe czy te imitujące kamień naturalny.

Różne funkcje i przeznaczenie

Produkty można podzielić także ze względu na ich przeznaczenie. Do dyspozycji mamy kostki o grubości od 4 do 6 cm (przeznaczone na tarasy oraz alejki wokół domu), od 6 do 8 cm (podjazdy, parkingi oraz chodniki narażone na większy ruch i obciążenia). Odpowiedni dobór elementów pozwala uniknąć zniszczeń związanych z codzienną eksploatacją.
Na szczególną uwagę zasługują płyty tarasowe wet-cast, które łączą w sobie solidność z elegancją, zwiększając możliwości aranżacyjne reprezentacyjnych przestrzeni. Ich wyróżnikiem jest niewielka grubość 4 cm oraz rewelacyjne odwzorowanie naturalnej faktury kamienia a również drewna. Dzięki tym produktom można komponować także alejki ogrodowe oraz efektowne posadzki we wnętrzach w różnym stylu.
Ciekawym rozwiązaniem są także płyty ażurowe, które doskonale sprawdzą się w nawierzchni parkingu lub podjazdu garażowego. Produkty te ułatwiają odprowadzanie wody (zapewniają naturalne przenikanie wody opadowej wprost do gruntu), a w przypadku dotychczas podmokłych terenów jej szybsze odparowywanie. Co więcej, ażurowe elementy są estetyczne, gwarantują stworzenie solidnych i nieszablonowych nawierzchni. Ponadto wypełniając wolne przestrzenie glebą zmieszaną z nasionami trawy uzyskamy atrakcyjną kombinację elementów betonowych i zieleni. Bardziej nowoczesny design powstanie natomiast wtedy, gdy luki wysypiemy kruszywami w różnych odcieniach.
Rośnie także popularność wielkoformatowych płyt betonowych, które z powodzeniem tworzą gustowne aranżacje o ekskluzywnym charakterze. Elementy w prostokątnych formatach np. 25 x 30 cm, czy stanowiące kompletny wzór na palecie: 60 x 40, 40 x 40, 20 x 40 cm, stanowią charakterystyczny element wykończenia podjazdów i ścieżek wokół domów w stylu modernistycznym i minimalistycznym. Umożliwiają realizowanie różnorodnych koncepcji, które harmonizują z obiektami o prostej, geometrycznej bryle, na posesjach o regularnych, prostopadłych liniach.
Dzięki wielkoformatowym płytom, elementom wet-cast czy kostkom ażurowym, stworzone aranżacje dostarczają ciekawych doznań wizualnych. Tworzą także solidne i odporne na duże obciążenia nawierzchnie. Elementy o gładkiej fakturze dodatkowo zapewniają łatwość utrzymania powierzchni w czystości.

Elementy uzupełniające

Integralnymi elementami materiałów nawierzchniowych są murki, palisady i obrzeża. Stanowią one swoistą „kropkę nad i” dla ścieżek, podjazdów i chodników. Zapewniają trwałość wyłożonej nawierzchni i estetyczne obramowanie, a także płynne przejścia pomiędzy różnymi poziomami gruntu. Co więcej, elementy małej architektury ogrodowej są nieocenioną pomocą przy porządkowaniu przestrzeni i wydzielaniu rozmaitych stref funkcjonalnych. Wykorzystanie gotowych produktów z oferty producentów eliminuje konieczność dostosowywania i docinania elementów przy trudno dostępnych miejscach, czy krętych ścieżkach.

Układanie kostki

Wykonanie nawierzchni z kostki brukowej wymaga uwzględnienia czynników, które mają wpływ na estetykę oraz przyszłą funkcjonalność terenu. Pracę zaczynamy od opracowania projektu – wybieramy model kostki i kształtujemy podjazd oraz ścieżki w taki sposób, aby koncepcja tworzyła spójną całość z domem i otoczeniem. Wybierając kostkę należy uwzględnić jej przeznaczenie oraz wielkość i kolor (szczególnie istotna jest grubość). Pamiętajmy, aby dobrać kostkę z 3 różnych palet. Następnie należy przygotować grunt – w przypadku podjazdu trzeba wykonać wykop o głębokości 30–50 cm, wyrównać i uformować dno kształtując spadek i linie odwadniające oraz zagęścić całość poprzez ubijanie. W większości przypadków dno należy pokryć specjalnym kruszywem utwardzającym. Kolejnym etapem prac jest wykonanie około 25–40-centymetrowej warstwy podbudowy z materiału gwarantującego przepuszczalność wody np. ze żwiru. Następnie należy ustawić krawężniki wzdłuż obramowania nawierzchni. Prace kończy wyłożenie kilkucentymetrowej warstwy wyrównanej, ale nie ubitej podsypki z piasku lub innego drobnego kruszywa. Na tak przygotowane podłoże kładziemy kostkę, którą należy układać od brzegu nawierzchni ku środkowi, zachowując około 3-milimetrowe odstępy między poszczególnymi elementami. Po zakończeniu montażu spoiny te wypełnia się suchym, drobnym piaskiem. Cały czas należy też kontrolować spadki układanej nawierzchni. Ostatnim etapem prac jest kilkukrotne utwardzanie gotowego podjazdu płytą wibracyjną.
Dodatkowo, jeżeli w ogrodzie budujemy okazałe obramowania wokół drzew, fontann, czy np. skarpy i kwietniki, należy pamiętać, że elementy te wymagają stabilnych fundamentów, szczególnie w przypadku bardziej rozbudowanych projektów. Wykonuje się je z betonu na podbudowie z kruszywa. Samodzielnie wznoszone konstrukcje oporowe nie powinny przekraczać 1 m – powyżej tej wysokości zaleca się skorzystanie z pomocy profesjonalnego projektanta.

Najczęściej popełniane błędy podczas prac brukarskich

Realizując podjazd garażowy czy ścieżkę wokół domu chcemy mieć pewność, że będą one solidne, a po latach eksploatacji nie pojawią się na nich wgłębienia i załamania. Aby tak się stało, przy projektowaniu i budowie nawierzchni powinniśmy trzymać się sztywnych zasad, które w przyszłości uchronią nas od częstych napraw. Po pierwsze, powinniśmy pamiętać o właściwej kolejności wykonywanych czynności:
1) opracowanie projektu,
2) przygotowanie gruntu,
3) wykonanie podbudowy stabilizującej grunt,
4) wykonanie podsypki i wyrównanie,
5) układanie kostki brukowej i jej zawibrowanie,
6) wypełnianie fug czystym, płukanym piaskiem.
Na poszczególnych etapach realizacji projektu nie możemy zapominać, że: źle przygotowana podbudowa, niedopasowana do rodzaju gruntu, może spowodować powstawanie kolein, a nawet zapadanie się całych fragmentów nawierzchni, zbyt ciasne lub zbyt luźne ułożenie kostek może sprawić, że podjazd szybko przestanie wyglądać estetycznie. Podobny, niechciany efekt uzyskamy, gdy wypełnimy spoiny zabrudzonym piaskiem (np. z pozostałym cementem lub niepłukanym). Budując podjazd, miejmy na uwadze również to, że grubość kostki oraz rodzaj podbudowy powinny zostać dopasowane do realnego obciążenia nawierzchni (dla samochodów poniżej 3,5 t – kostka 6 cm, dla pojazdów cięższych – kostka minimum 8 cm). W ten sposób zapewnimy sobie komfort użytkowania podjazdu przez długie lata.
Aby cieszyć się estetyczną i zarazem trwałą nawierzchnią przez wiele lat – należy ją zaimpregnować kilka tygodni po ułożeniu. Impregnacja pomoże uchronić nawierzchnię przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych, ale również przed wnikaniem zabrudzeń czy wilgoci w strukturę materiału. Zabezpieczone elementy nie nasiąkają wodą, dzięki czemu ryzyko ich pęknięcia podczas zmian temperatury jest zdecydowanie mniejsze. Struktura powierzchni betonu pozostaje nienaruszona, nie ma więc obaw, że impregnat spowoduje np. zmiany jej zabarwienia.