Szpadel to proste narzędzie, które przeznaczone jest głównie do kopania, co umożliwia odpowiednie zakończenie części roboczej. Niezbędnym elementem jest również trzonek z uchwytem. Szpadel wykorzystywany jest przede wszystkim w ogrodnictwie i pracach budowlanych – ale aby prace przebiegły sprawnie, należy wybrać odpowiedni model.
Szpadel to specyficzny rodzaj łopaty – składa się z części roboczej (łyżki) i trzonka. Dzięki temu, że część robocza jest szeroka, ostra, o łukowato wygiętych krawędziach umożliwia rycie, kopanie, rozdrabnianie grud, spulchnianie ziemi itp. Co ważne przystosowana jest do tego, aby można było postawić na niej nogę, zwiększając nacisk, a tym samym łatwiejsze wbicie w podłoże. Historia szpadli sięga starożytności, więc współczesne modele są wynikiem wielowiekowego doskonalenia konstrukcji. Obecnie oferowane są modele z częścią roboczą wykonaną najczęściej ze stali hartowanej i drewnianym trzonkiem. Mogą mieć różne kształty. Warto podkreślić, że szpadel i łopata to dwa różne narzędzia – łopata przeznaczona jest głównie do przenoszenia materiałów sypkich, np. piachu czy żwiru.
Zastosowanie szpadli
Jak wspomniano, szpadle przeznaczone są do kopania czy rycia w ziemi o różnym stopniu twardości oraz gęstości, więc najczęściej znajdują zastosowanie podczas prac ogrodowych, budowlanych i robót drogowych. To także przydatne narzędzie w sadownictwie, rolnictwie oraz szkółkarstwie. Uściślając, szpadle sprawdzą się doskonale podczas przekopywania i spulchniania ziemi, usuwania korzeni (nawet głębokich), sadzenie roślin, kopania rowów, wykopywania rur oraz drenów.
Jaki szpadel wybrać – płaski czy ostry
Odpowiedni dobór narzędzia to podstawa skuteczniej pracy. Szpadle mają ogromny wpływ na komfort i wydajność wykonywanych zadań. Dobrze dobrany model pozwoli uniknąć kontuzji, skróci czas pracy oraz zapewni lepsze efekty. I mimo że szpadle to proste narzędzia, to na rynku jest spory wybór modeli.
Jednym z najważniejszy kryteriów podczas wyboru szpadla jest kształt łyżki (rodzaj sztychu). To jej wykończenie i wyprofilowanie decyduje o przeznaczeniu. Jeżeli szukamy narzędzia do kopania zbitej i kamienistej ziemi, wykopywania dołków pod rośliny, usuwania darni, to dobrym wyborem będę szpadle o ostrych zakończeniach. Natomiast szpadle proste oprócz tego, że będą pełniły podobną funkcję, umożliwią nam przeniesienie większej ilości materiału (po prostu więcej się na nich zmieści), zgarniania gleby (lub innych materiałów), a także kształtowania z niej rabat i grządek – proste zakończenie połączone z prostokątnym kształtem jest wygodniejsze i bardziej funkcjonalne.
Na rynku znajdziemy również szpadle o wąskiej, lekko wydłużonej łyżce. Są to tzw. szpadle drenarskie. Są nieocenione, gdy chcemy wykopać rowy odpływowe czy osadzić słupki ogrodzenia lub rury drenażowe. Ponadto sprawdzą się doskonale np. podczas przesadzania roślin czy kopania rowów, m.in. przy tworzeniu żywopłotu. Specyficznym rodzajem szpadli są saperki składane, czyli miniaturowe szpadle wyposażone w małe stylisko i głownię. Te niewielkie narzędzia mogą być przydatne w wykonywaniu różnych prac ogrodowych, ale przede wszystkim znajdują zastosowanie podczas wyjazdów turystycznych.
Ważne! Koniecznie sprawdźmy, z jakiego materiału został wykonany sztych – najlepszym wyborem będzie trwała, hartowana stal.
Szpadle z odpowiednim trzonkiem
Podczas wyboru szpadla, zwróćmy uwagę również na trzonek. Standardowo jest wykonany z drewna, ale możemy wybrać model np. z metalowym, aluminiowym czy z włókna węglowego trzonkiem. Najtrwalsze będą narzędzia wykonane z solidnego aluminium i włókna węglowego, ale najtańsze z drewna. Jednak jeżeli drewniany trzonek nie zostanie odpowiednio zaimpregnowany, to pod wpływem czynników atmosferycznych będzie ulegał stopniowej degradacji – to normalne zjawisko. Ponadto drewno wykorzystywane do produkcji trzonków nie zawsze jest odpowiednio wysuszone, czasami sękate, co skutkuje tym, że podczas ciężkich prac po prostu trzonek pęknie lub złamie się.
Materiał wykorzystany do produkcji trzonka wpływa nie tylko trwałość narzędzia, ale również jego wagę, a tym samym komfort i efektywność pracy. Chociaż lekkie szpadle są wygodniejsze, to niezaprzeczalną zaletą ciężkich modeli jest to, że pozwalają na wywarcie większego nacisku. Pamiętajmy, że długość trzonka powinna być dostosowana do użytkownika narzędzia. Równie istotny jest kształt uchwytu. Tradycyjnie przypomina literę T, dzięki czemu dłoń jest dobrze dopasowana. Jednak coraz częściej trzonki zakończone są specjalną rączką ułatwiającą chwyt – komfort użytkowania zwiększa powierzchnia trzonka pokryta gumą.
Niezależnie, na jaki model szpadla się zdecydujmy, stawiajmy na narzędzia wysoko jakościowe, które posłużą znacznie dłużej niż jeden sezon.
